PERMANENTE TENTOONSTELLINGOntdek de rivier, de stad en het kasteel, leef mee met de middeleeuwse inwoners, hun religieuze en funeraire gebruiken, en leer het fijne kennen van de keramiek en de dinanderie.

COLLECTION PERMANENTE

Ontdek de virtuele rondleiding door onze vaste collecties.

Deze virtuele rondleiding maakt deel uit van het project Behind The Museum, een samenwerking tussen Musées et Société en Wallonie en Epicentro.

 

 

 

Onze permanente collecties, zaal per zaal...

 

 


De Maas

Met haar kronkelende loop, haar helder water, haar oevers, haar drassige weilanden, haar onneembare rotsen is de Maas steeds een bron van inspiratie geweest voor de dichters, Dankzij deze strategische verbindingsweg en handelsweg, heeft het gebied rond de Maas een ontegensprekelijke culturele uitstraling en blijft het erg in trek. De hedendaagse Maas is een verzameling van eeuwenoud erfgoed dat bestaat uit kastelen, bruggen, steden en dorpen. Ze krijgt hier vooral onze aandacht tussen Sedan en Maastricht.

Een 5,5 meter lang schaalmodel stelt de vallei van de Maas tussen Sedan en Maastricht voor. Doorheen de sporen die de Maas heeft nagelaten, leert de bezoeker haar geschiedenis kennen. Naast het historisch en geografisch kader schetst het schaalmodel het dagelijkse leven van de mens langs  de rivier.



Achter de muren

Het kasteel en de stad bieden de mogelijkheid de militaire, urbanistische en architecturale aspecten van de Middeleeuwen te benaderen. Illustraties en een originele scenographie laten de museumstukken goed tot hun recht komen. 

 

Achter de muren : het kasteel

Het kasteel, symbool van het bewind van de heer, is de versterkte woonplaats van een machthebber. Het kasteel van aarde en van hout uit de aristocratische evolutie in de tiende eeuw, verandert in de dertiende eeuw in een kasteel van steen. De kasteelarchitectuur wordt ruimer : van de donjon die als woning diende naar de vestingtoren enkel nog als verdediging dienst doet en nadien naar een woning met meer comfort Tot het einde van de vijftiende eeuw sluit de evolutie van de kasteelbouw nauw aan bij de evolutie van de wapentechnieken en het belegeringsgeschut.

De stenen, en later gietijzeren, kanonskogels tekenen het doodvonnis van de vestingen, in een langzaam evoluerende sociaal-politieke, militaire en ideologische context.

Salle aux aspects militaires

 

Achter de muren : de stad

Reeds in de vroege Middeleeuwen waren de Maaslandse steden vooral plaatsen waar aan ruilhandel gedaan werd. Gaandeweg stimuleert de activiteit op het platteland de stedelijke economie, met een demografische groei als gevolg. De steden werden beschut door omwallingen en zetten politieke, bestuurlijke en religieuze activiteiten op. 

«Stadslucht maakt vrij» (oorspronkelijk Duits gezegde uit de vijftiende eeuw). Vanaf de elfde eeuw verenigen zich de burgers, die aan het gezag van de heer  willen ontsnappen, om voorrechten te verkrijgen : het recht om zich te verenigen, om te beraadslagen en om recht te spreken. Deze nieuwe vrijdommen worden opgetekend in oorkondes. Het belfort staat symbool voor de gemeentelijke vrijheden.

 


Schaduw en licht

Een wandeling doorheen de middeleeuwse samenleving biedt de bezoeker de mogelijkheid om de mens te ontmoeten in zijn leefruimte en zijn landelijke activiteiten, en met hem te communiceren.

In de hoge middeleeuwen is de hoofdzakelijk landelijke samenleving volgens het zogenoemd ‘feodaal’ stelsel opgebouwd. Dit stelsel, dat berust op de trouw van man tot man en waarbij de heer een leen toekent aan zijn vazal, breidt zich uit. Kastelen, parochies en dorpen geven een structuur aan het platteland.  Met de groei van de steden en de ontwikkeling van de handel tot het ontstaat vanaf de elfde eeuw een nieuwe sociale klasse, de burgerij.



Tussen hemel en aarde


De bezoeker blijft even stil staan bij de rol van de Kerk in de parochies en kloosters. Verschillende soorten graven illustreren de evolutie van de begrafenisgewoontes.

De hoofdbekommernis van de middeleeuwse mens is zijn zielenheil. Op het Einde der Tijden wordt hij beoordeeld op grond van zijn daden en zal hij naar de hel of naar de hemel gaan. 
De levenden, die als het ware één zijn met de doden, vrezen het Laatste Oordeel en zoeken dus steun bij de heiligen, wiens relieken dan ook op grote schaal vereerd worden.  Vanaf de twaalfde eeuw groeit het geloof in het Vagevuur, een plaats en een tijd van ‘loutering’, voorafgaand aan het Oordeel. De zielen wachten er met smart, maar de levenden kunnen dat lijden verzachten, dankzijmissen die aan hen worden opgedragen en dankzij werken van barmhartigheid.



Maaslandse keramiek in de Middeleeuwen

Sinds de prehistorie worden de kook- en serveerschotels meestal gemaakt van terracotta. Het weerstaat beter dan de meeste materialen aan de beproevingen van de tijd, waardoor het een archeologische getuige van het grootste belang is.

Tijdens de Middeleeuwen zullen de productietechnieken en de geproduceerde vormen zich blijven ontwikkelen. Het is door het observeren van elk van deze evolutionaire fenomenen dat de keramist probeert licht te werpen op de kleine geschiedenis, degene die de teksten niet vermelden, die van het dagelijks leven van de bevolkingen die deze vaten maakten en die, meer algemeen, ze gebruikten...

Om deze aardewerktraditie te illustreren is het hoofdthema van de permanente tentoonstelling de verschillende vormen van een drankenservice uit verschillende Mosan-werkplaatsen.

 


Het goud van de kopersmeden

In de middeleeuwen was de faam van de Dinantse koperslagers zó groot dat de Europese markt voor hen openging: zowel op industrieel als op commercieel vlak werd het een “success story”.

Recent archeologisch, geschiedkundig en metallurgisch onderzoek verleende een betere kennis over de verschillende stappen van de fabricatie, vanaf de grondstof tot het afgewerkt product, en over de evolutie van de technieken naar een goedkopere massaproductie in serie, en dit naast uitzonderlijke beperkte kunstwerken die op bestelling werden vervaardigd.